“Felsefe Buluşmaları”nın Kasım ayı programında Yapay Zeka ve Ahlak var.

Ahlaki evrimimiz, diğerkâmlık, işbirliği ve grupla sınırlı “biz” anlayışının ortaya çıkışını takiben kırılgan işbirliğinin, ceza uygulaması, özdenetim, sosyal uyum, güven ve ortak değerlerin üretilmesiyle istikrarlı hâle getirilmesi yollarını takip etti. Cezalandırıcı, işbirliğine ve öğrenmeye yatkın mizacıyla türümüz daha büyük toplumlar kurdukça katı hiyerarşiler ve eşitsizlikler doğdu ve bununla birlikte eşitsizliğe duyulan nefret de. Kısaca doğal bir canlı olarak insanın, akıl ve öz farkındalığın yanı sıra sevgi, nefret, acıma, yardım etme, empati kurma gibi duygulara sahip olması ahlakın şekillenmesine yol açtı. Bu bağlamda insan hep özgür, otonom, dolayısıyla eylemlerinin sonuçlarından sorumlulu bir varlık olarak görüldü.  

Günümüzde, teknoloji çağı ve özellikle yapay zeka devrimiyle birlikte yeni bir ontolojinin eşiğindeyiz. YZ algoritmaları ya da düşünen makineler, modern yaşamın ciddi yükümlülüklerini üstlenerek sosyal yaşamın vazgeçilmez bir unsuru olmaya doğru yol alırken, bu bir takım etik sorunları beraberinde getirmektedir. Geleneksel ahlak kavramlarımızı, etik yaklaşımlarımızı ve ahlak teorilerimizi yeniden tanımlamak zorunda kalacağımız yeni bir evreye yaklaşmış olabiliriz.

Hayatlarımızı ilgilendiren önemli kararlarda giderek daha çok rol oynayacak insansı olmayan bu yapıların, ahlaki bir statüye sahip olup olamayacağı ve adaletin normatif beklentilerine bağlı kalarak insanlara fayda sağlayıp sağlayacağı bir problem olarak karşımızda duruyor. Bir yanda YZ’nin öz faklındalığa ve empatiye sahip olup olamayacağı meselesi duruyor:  YZ, sorumluluk alabilir mi? Etik bir YZ olası mıdır? YZ, empati kurabilir mi? YZ, özgürce karar alabilir mi? Robotların hakları olmalı mı? Herhangi bir YZ sisteminde yanlış giden bir durum söz konusu olduğunda sonuçlarından kim ya da kimler sorumlu olacaktır? Bir YZ sistemi, kendisine verilen görevde başarısız olduğunda suçu kim üstlenir? vs.

Ama asıl mesele, yapay zekâ çağında insan ahlakına ne olacağıdır. Bu oturumda insanlığın geldiği son noktada değerlerimizin ve normlarımızın nasıl değişebileceği tartışılacaktır.